Retrospektywa filmów Luchino Viscontiego

Katowickie Kino Kosmos i Filmoteka Śląska od początku tego roku przypominają twórców kina europejskiego, którzy swoimi realizacjami stawiają istotne pytania współczesnej kulturze i życiu społecznemu.

Filmy prezentowane z unikalnych nośników analogowych

Listy tytułów filmów składających się na autorskie retrospektywy są subiektywnym wyborem katowickich selekcjonerów. Program jest tworzony z myślą o wszystkich widzach kin studyjnych, niezależnie od stopnia znajomości dorobku twórczego danego reżysera. Mają prowokować i inspirować.

Filmy bardzo często prezentowane są z unikatowych nośników analogowych. Nierzadko kopie są specjalnie sprowadzane z zagranicy na jeden jedyny pokaz w Polsce. Część z nich to rarytasy –  odrestaurowane taśmy celuloidowe, których nie sposób już zobaczyć w całkowicie zdominowanych przez nośniki cyfrowe czasach.

Po cieszących się dużym zainteresowaniem przeglądach filmów Dereka Jarmana i Andrzeja Żuławskiego Instytucja Filmowa Silesia-Film zorganizowała w Kinie Kosmos kolejną niezwykle interesującą retrospektywę: „Każdemu wolno śnić. Kino Luchino Viscontiego”. Pierwszy z filmów włoskiego geniusza ekranu został zaprezentowany 28 marca.

Zakazany Luchino Visconti i neorealizm

Filmy Viscontiego to arcydzieła, które na stałe wpisały się do kanonu X Muzy, przepełnione kulturowymi – literackimi, malarskimi, teatralnymi i muzycznymi odniesieniami. Visconti konfrontuje namiętności i pragnienia człowieka z historią i społeczeństwem. Jest prekursorem neorealizmu – ruchu artystycznego, który w latach czterdziestych i pięćdziesiątych ubiegłego wieku był bardzo mocnym głosem sprzeciwu wobec faszyzmu. Po prapremierze „Opętania”, które było pełnometrażowym debiutem Viscontiego, w 1943 r. film został zakazany przez włoską, faszystowską cenzurę.

Neorealizm wprowadził na ekran bohatera z proletariatu oraz podejmował tematy społeczne i polityczne, zachowując obiektywizm narracji i dokumentalny styl. To właśnie „Opętanie” uznaje się za zwiastun tego nurtu, rozwiniętego następnie przez innych gigantów włoskiej kinematografii: Roberto Rosselliniego („Rzym, miasto otwarte”) czy Vittorio De Siki („Złodzieje rowerów”).

Człowiek w wirze przemian społecznych i historycznych

Katowicką retrospektywę filmów Viscontiego zainaugurowało kultowe „Opętanie” z 1943 roku. To mroczny dramat o sile namiętności. W tle widzowie mogli zobaczyć Włochy w ich najbardziej codziennej, brutalnej odsłonie, dalekiej od pocztówkowej wersji. Film jest luźną adaptacją powieści „Listonosz zawsze dzwoni dwa razy” Jamesa M. Caina.  

W programie znalazł się również „Rocco i jego bracia”, laureat prestiżowej Nagrody krytyków FIPRESCI i Srebrnego Lwa – Nagrody Specjalnej Jury na festiwalu w Wenecji. To rozpisana na pięć aktów tragedia opowiadająca o losach rodziny z ubogiego włoskiego południa, szukającej awansu i spełnienia marzeń w przemysłowym Mediolanie lat sześćdziesiątych. Na ekranie zobaczymy kultowego francuskiego aktora Alaina Delona, a także Claudię Cardinale czy Annie Girardot.

Visconti to również autor arcydzieł, które zachwycały inscenizacyjnym rozmachem, precyzyjną kompozycją kadru, drobiazgową rekonstrukcją przeszłości, wpisujących się w wizję kina – wielkiego spektaklu pokrewnego teatrowi i operze. Takie spojrzenie na kino doprowadzone zostało do perfekcji w wybitnym „Zmierzchu bogów” z Dirkiem Bogardem i Charlotte Rampling w rolach głównych – monumentalnym, wysmakowanym wizualnie arcydziele o losach walki i upadku rodziny Essenbecków oraz o narodzinach nazizmu.

„Zmierzch bogów” jest częścią tzw. „trylogii niemieckiej”, która wyraża fascynację reżysera niemiecką kulturą. Innym jej ogniwem jest najbardziej rozpoznawalny film Viscontiego – prezentowana na festiwalu w Cannes „Śmierć w Wenecji”. W postać głównego bohatera, austriackiego kompozytora, który podczas urlopu ulega urokowi polskiego chłopca – ponownie wcielił się genialny Dirk Bogarde. Arcydzieło Viscontiego jest adaptacją głośnej noweli Tomasza Manna z muzyką Gustava Mahlera.

Profesor Miczka o Viscontim

Na zaproszenie Filmoteki Śląskiej prelekcje przed seansami wygłosi autor publikacji poświęconych historii kina włoskiego – prof. Tadeusz Miczka z UŚ.

Retrospektywa jest jedyną okazją do obejrzenia filmów Luchino Viscontiego na dużym ekranie:

• 28.03, godz. 19.00 „Opętanie”, Włochy, 1943, 140 min – pokaz filmu z kopii 35 mm
• 04.04, godz. 19.00 „Rocco i jego bracia”, Francja/Włochy, 1960, 177 min – pokaz filmu z kopii 35 mm
• 18.04, godz. 19.00 „Zmierzch Bogów”, Włochy/RFN, 1969, 155 min – pokaz filmu z kopii 35 mm
• 25.04, godz. 19.00 „Śmierć w Wenecji”, Francja/Włochy, 1971, 130 min – pokaz filmu z kopii 35 mm współorganizowany z Klubem Filmowym AMBASADA

bilety: 12 zł  pojedynczy seans; 32 zł karnet do nabycia w kasie kina Kosmos, ul. Sokolska 66 oraz na portalu Filmowa.net.

Organizatorem retrospektywy filmów Luchino Viscontiego jest Instytucja Filmowa Silesia-Film będąca instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego.

Informacja prasowa